Rijswijk Buiten bestaat uit drie deelgebieden. Het eerste daarvan, Sion, is nagenoeg af. Rond het bestaande buurtschap ’t Haantje wordt nu volop gebouwd aan Parkrijk. Iets verderop in oostelijke richting komt als derde de buurt Pasgeld. Als alles klaar is, heeft Rijswijk een prestatie van formaat neergezet om te voorzien in de regionale woningbehoefte met in totaal 10.000 inwoners.
Geen grote hoeveelheden lood in grond bij school- en volkstuinen
In aansluiting op het eerdere bodemonderzoek naar lood in de bodem bij kinderspeelplaatsen is in opdracht van de provincie Zuid-Holland de bodem van volkstuinen, school- en moestuinen onderzocht op de aanwezigheid van lood.
In 2021 is in Rijswijk gestart met het bodemonderzoek naar lood bij de schooltuinen park Cromvliet, de school- en hobbytuinvereniging Eikenburglaan, de tuinverenigingen Tot ons genoegen, De Schoffel en De volle grond en de volkstuinverenigingen Ons Ideaal en Lommerijck.
Het resultaat van de onderzoeken is vervolgens getoetst aan het provinciaal beleid voor lood waarin staat dat bij:
een gemiddeld loodgehalte in de bodem < 60 mg/kg ds.: voldoende bodemkwaliteit
een gemiddeld loodgehalte in de bodem van 60 mg/kg ds.- 260 mg/kg ds.: matige bodemkwaliteit;
een gemiddeld loodgehalte in de bodem > 260 mg/kg ds.: onvoldoende bodemkwaliteit.
Op enkele plekken op de locaties park Cromvliet, Lommerijck, de Schoffel en Ons Ideaal zijn hogere loodgehalten (onvoldoende bodemkwaliteit) aangetroffen. Dit was aanleiding voor aanvullend bodemonderzoek op deze locaties.
Cromvliet In het aanvullend bodemonderzoek is gekeken of er op de plekken waar hogere loodgehalten zijn aangetroffen, sprake is van een plaatselijke verontreiniging of dat de verontreiniging verder over het gebied is verspreid. Uit de boringen die zijn gedaan bij de locatie De Schoffel bleek het te gaan om een ‘spot’. Ook bleek bij toetsing aan het provinciaal beleid dat het gemiddelde loodgehalte op deze plek valt binnen de categorie matige bodemkwaliteit.
Lommerijck en Park Cromvliet Voor de locaties Lommerijck en park Cromvliet blijkt uit het aanvullend bodemonderzoek dat het gaat om een “spot” met onvoldoende bodemkwaliteit. De omvang van de loodverontreiniging op deze locaties is gering namelijk 26 m2 en 13 m2 . Vanwege de relatief geringe omvang van deze verontreiniging is geen vervolgbodemonderzoek op deze locaties uitgevoerd.
De locatie volkstuinvereniging Ons Ideaal In de omgeving van deze volkstuin (het naastgelegen talud) is een voormalige vuilstort. In sommige gevallen is sprake van een overschrijding van de wettelijke norm voor lood in de bodem. Er kwam hier een vervolgbodemonderzoek op deze locatie. Hieruit bleek dat de ligging van de vuilstort in het verleden onvoldoende was afgeperkt waardoor een aantal tuinen op de afgedekte vuilstortlaag is ingericht.
De 72 tuinen die in dat gebied liggen zijn onderzocht. Er bleek dat er verschil is in bodemkwaliteit van de betreffende tuinen. Bij 11 tuinen zijn zeer hoge loodgehalten aangetroffen waarbij sprake is van een overschrijding van de wettelijke norm. Bij de overige tuinen varieert de bodemkwaliteit in voldoende, matig en onvoldoende bodemkwaliteit. Daaruit blijkt dat er geen tot matig loodverontreiniging aangetroffen.
Gevolgen en/of vervolgtraject De GGD heeft na het vervolgbodemonderzoek bij de locatie Ons Ideaal ons geadviseerd over hoe om te gaan met de resultaten van de onderzoeken.
De Schoffel Bij de tuinen waar sprake is van matige bodemkwaliteit adviseert de GGD om zoals in de beleidsregel van de provincie Zuid-Holland staat, gebruiksadviezen te hanteren. De bestuurders van de locaties met matige loodverontreiniging hebben folders gekregen waarin de gebruiksadviezen staan.
Park Cromvliet en volkstuin Lommerijck Voor de plekken met onvoldoende bodemkwaliteit adviseert de GGD om een laag schone grond aan te brengen of gewassen te kweken in bakken met schone teelaarde. De gemeente wil de loodverontreiniging daar uit graven en een laag schone grond aan brengen. De loodverontreiniging is in omvang gering en na sanering is er geen vervolgactie nodig.
Volkstuin Ons Ideaal Op sommige plekken is er sprake van onvoldoende bodemkwaliteit en plekken met een overschrijding van de wettelijke norm (sterke verontreiniging) voor lood in de bodem. Om verdere vermenging met de stortlaag te beperken, geldt voor de tuinen die zijn ingericht boven de vuilstortlaag het dringend advies om voorlopig geen graafwerkzaamheden uit te voeren. Er wordt nu bepaald wat de risico’s zijn als het huidig gebruik van de tuinen wordt voorgezet en wordt ook gekeken welke maatregel(en) nodig is/zijn om de risico’s van de loodverontreiniging te beheersen of weg te nemen.
Brand in tuinhuisje op volkstuinencomplex Rijswijk
Een tuinhuisje op het volkstuinencomplex Ons Ideaal in Rijswijk heeft donderdagavond 24.11.2022 in brand gestaan. Het is niet duidelijk waardoor de brand is ontstaan.
Een voorbijganger merkte de brand gisteravond rond 22.00 als eerste op. De brand ontstond in een tuinhuisje in het volkstuinencomplex aan de Endehoekseweg, maar al snel was die uitslaand.
De brandweer schaalde op naar ‘middelbrand’. Tijdens de brand was er niemand aanwezig in het tuinhuisje en er raakte niemand gewond. Het huisje liep wel flinke schade op door de brand.
Voormalig Rijswijks wethouder Ronald van der Meij verricht, geholpen door voorzitter Mark Roelofs, de openingshandeling van het nieuwe verenigingsgebouw. (Foto: RH)
Met nieuw verenigingsgebouw breekt nieuw hoofdstuk aan voor bijna 50 jaar oude tuinvereniging De Schoffel
Een belangrijk moment in het al lange leven van tuinvereniging De Schoffel aan de Lange Kleiweg 120 in Rijswijk. De officiële ingebruikname zaterdagmiddag 2 juli 2022 van het nieuwe verenigingsgebouw door voormalig wethouder Ronald van der Meij. De 97 leden kunnen zich na onzekere jaren weer richten op de toekomst.
Het was in 1974, toen de eerste volkstuinders hier een stukje grond gingen bewerken. “Wij woonden twee hoog en hadden geen tuin”, vertelt oud-voorzitter Rob te Winkel. “De pioniers werden we genoemd.”
Als aandenken aan deze belangrijke gebeurtenis planten Ronald van der Meij en Piet Coene een Catalpa-boom, die zal herinneren aan de frisse start na onrustige jaren.
Donkere wolken
Gaandeweg kwamen er meer hobbytuinders op de kavels van 200 m2. Het leven was gemoedelijk. Iedereen kende elkaar en men leefde mee met elkaars lief en leed. Tot er rond 2007 donkere wolken verschenen boven De Schoffel.
Rond 2007 verschenen er donkere wolken
Het plan voor woningbouw in RijswijkBuiten was het begin van onrustige jaren. De gemeente maakte gebruik van haar voorkeursrecht om grond van tuinders op te kopen. Daarbij lonkte zij ook naar de percelen van de tuinverenigingen Tot ons genoegen en De Schoffel. Voor de eerste betekende dat een verhuizing naar Eikelenburg.
Groene buffer
De leden van De Schoffel zagen de bui al hangen. In de gemeenteraad rechtte partij Gemeentebelangen van Ronald van der Meij haar rug. “Wij wilden graag de Schoffel inpassen in het totale bouwplan van RijswijkBuiten. De tuinen vormen een prachtige groene oase in de wijk,” vertelt de oud-wethouder. De gemeente ging het gesprek aan met het bestuur van De Schoffel. Verschillende varianten werden onderzocht.
Voor zijn grote inzet voor de vereniging is Piet lid van verdienste geworden. Hij kreeg van voorzitter Mark Roelofs de bijbehorende oorkonde, terwijl de vrouw van Piet toekijkt.
Inpassen in bouwplan
Na vele gesprekken kwam er een oplossing met mogelijkheden voor alle partijen. De verenigingslocatie werd qua omvang weliswaar wat kleiner, maar omdat er tijd was, hoefde niemand weg. Door vertrekkende leden voor wie het tuinieren te zwaar werd, konden andere leden naar deze tuinen ‘verhuizen’. En, ook belangrijk: er kwam weer rust. Huidige voorzitter Mark Roelofs: “De komende tijd gaan we achterstallig onderhoud aanpakken, dat is er de laatste tijd bij ingeschoten. Ook bestaat De Schoffel over twee jaar maar liefst 50 jaar, een halve eeuw. Dat gaan we vieren!”
De Toekomst
De Schoffel is een tuinen- en recreatiecomplex aan de Lange Kleiweg in Rijswijk. De Lange Kleiweg verbindt Delft (via DSM en het voormalige Calvé) met Rijswijk.
De Schoffel is een dorp binnen een dorp. De bijna 130 tuinen zijn zeer verschillend ingericht. De één heeft een echte moestuin, de ander een zonneterras, vijver of zwembad. Op de meeste tuinen staan huisjes voorzien van water, electra en toilet (of aansluiting daarvoor). Het complex beschikt ook over een WIFI-verbinding.
Het complex zal de komende tijd een aantal veranderingen ondergaan. Een aantal tuinen verdwijnt en op een andere plaats komen er weer nieuwe tuinen bij.
De Schoffel wordt ingepast in RijswijkBuiten
Wethouder Marloes Borsboom heeft op 9 juli 2018 de overeenkomsten ondertekend tussen Tuinvereniging de Schoffel en de gemeente Rijswijk. De overeenkomsten gaan over de inpassing van Tuinvereniging de Schoffel in de nieuwbouwlocatie RijswijkBuiten.
Een gezamenlijke oplossing
Tuinvereniging De Schoffel ligt aan de rand van Rijswijk. De vraag was hoe dit complex met bijna 130 tuinen binnen RijswijkBuiten zou passen. Na een aantal overleggen tussen het bestuur van Tuinvereniging De Schoffel en de gemeente zijn er nu afspraken gemaakt over de inpassing van De Schoffel in RijswijkBuiten. De ledenvergadering van de vereniging en de gemeenteraad hebben allebei met de afspraken ingestemd.
Hiermee is het voor de vereniging duidelijk hoe De Schoffel onderdeel wordt van RijswijkBuiten. De verenigingslocatie wordt qua omvang weliswaar wat kleiner, maar alle partijen zijn zeer tevreden over de manier waarop de tuinvereniging wordt ingepast in de toekomstige wijk.
Meegenieten van het groen
Naar verwachting zou de inpassing in 2021 klaar zijn. De leden van De Schoffel kunnen dan toch blijven genieten van hun tuin, maar de omwonenden ook. De Schoffel wordt na de inpassing namelijk opengesteld voor de ‘buren’ van de vereniging, zodat zij ook plezier hebben van het groen. Het wordt een rustgevende oase in de wijk.
Het is schitterend weer om naar de volkstuin te gaan. Alleen, zie er maar eens eentje te bemachtigen. Er zijn nog duizenden wachtenden voor je.
Dat de golfclub niet in de eerste plaats voor de gewone man is zal niemand deren, maar de volkstuin? Daar is het hele idee toch achter dat juist mensen met een kleinere beurs vanuit hun flatje toegang hebben tot een lapje grond?! Om voedsel te verbouwen of gewoon even buiten te zijn. Lapjes grond bovendien die toch niemand anders wil, omdat ze vaak dicht bij een spoorbaan of een autosnelweg liggen.
Zo is het meer dan honderd jaar geleden wel begonnen ja, zegt Ruud Grondel, voorzitter van ‘AVVN samen natuurlijk tuinieren’, de vereniging van volkstuinverenigingen in Nederland. ,,Het was een voorziening die de hogere klasse in het leven heeft geroepen voor de lagere klassen.”
De NS heeft in de crisisjaren dertig van de vorige eeuw zelfs volkstuintjes uitgedeeld, om het lage loon van machinisten en conducteurs aan te vullen. ,,Bij veel Engelse zusterverenigingen staat nog in de statuten dat ze zijn opgericht om de arbeiders van de drank af te houden.”
Maar nu dreigt het met volkstuintjes net zo te worden als met de strandhuisjes in Domburg of een seizoenplaats op de camping in Bakkum: het oogt gezellig, maar zie er maar eens tussen te komen. De wachttijd voor een volkstuin loopt op: vier jaar is inmiddels heel gewoon.
Precieze cijfers kan Grondel niet geven: de verenigingen worden bemand door liefhebbers, sommige nemen niet meer dan tien mensen op de wachtlijst, terwijl in Amsterdam de Bond van Volkstuinders 6000 mensen op de wachtlijst heeft staan. ,,Dat is evenveel als ze actieve leden hebben”, zegt Grondel. ,,Als daar morgen iedereen zou stoppen, zitten ze overmorgen alweer vol.”
Is volkstuinieren hip geworden, is een soort mindfulness? Dat zou je zo kunnen zeggen, denkt Caroline Heijkoop, die tuiniert bij volkstuinvereniging Amstelglorie, een complex dat die naam volledig waarmaakt. Al is het beslist niet zo dat ineens de yoga-moeders in bakfietsen af en aan rijden. ,,De oude garde hier beschouwt mij ook nog als het jonge grut”, zegt Caroline. Zij is 58. ,,Maar lekker in het groen bezig zijn is gewoon heel leuk, het is rustgevend en in de stad, daar wordt het almaar drukker.”
Jonge gezinnen zoeken een verblijfstuin, mensen met migratieachtergrond een moestuin, er is een hele generatiewisseling aan de gang, aldus Ruud Grondel
Caroline woonde klein, kreeg twee kinderen en die hebben vitamine G nodig, zegt ze. Groen, vrijheid en gezondheid. En dat is er allemaal op Amstelglorie. Want een volkstuintje staat nooit alleen. Een volkstuinpark is een vereniging. Het groen van het openbare deel onderhouden de tuinders samen. Er zijn cursussen, kinderen crossen op hun fietsje, ‘s avonds is er soms een bingo.
Generatiewisseling
Een oase dus. En dat is meteen ook het probleem: tijdens de afgelopen twee coronajaren waren Nederlanders aan huis gekluisterd, konden hooguit wandelen en fietsen en ontdekten zo die groene pareltjes. ,,Corona heeft de trend versterkt die al eerder was begonnen”, zegt Ruud Grondel. ,,Jonge gezinnen zoeken een verblijfstuin, mensen met een migratieachtergrond een moestuin, er is een hele generatiewisseling aan de gang.”
Volkstuinen zijn niet duur. De grond huur je van de gemeente voor zo’n 200 tot 850 euro per jaar. Het huisje en de beplanting neem je over van de vorige eigenaar. Caroline kocht haar huisje al in 2007 voor 5500 euro, ze denkt dat het nu zo’n 10.000 euro waard is, vanwege het werk dat ze erin heeft zitten.
Op de vrije markt zou ze er een veelvoud voor kunnen vragen, maar zo gaat het in de volkstuinen niet. Op Amstelglorie worden de prijzen bepaald door een taxatiecommissie, samengesteld uit bewoners, en die willen de boel graag normaal houden. Onderhandse of vrije verkoop is niet toegestaan, alles loopt via de vereniging.
Een grotere toestroom leidt dus meteen tot wachtlijsten. Maar ook tot iets heel moois. ,,De volkstuin is bij uitstek een plek in Nederland waarin mensen van allerlei opleidingsniveaus en etniciteiten het met elkaar moeten zien te rooien”, zegt Ruud Grondel. ,,Advocaten en metselaars, allemaal in verenigingsverband en met democratische besluitvorming Dat is toch van grote waarde?”
Gemeenten laten nogal eens hun begerig oog op volkstuinen vallen als ze bouwgrond zoeken. Maar Ruud en Caroline willen juist méér volkstuinen. ,,Ons pleidooi is: leg in elke nieuwbouwwijk een volkstuinencomplex aan. Het is een slimme manier om hoogwaardig openbaar groen te hebben en om bewoners bij elkaar te brengen.”
En de kinderen, wat denken zij ervan? Nou, wat die van Caroline zijn inmiddels 22 en 26 jaar oud en hebben zichzelf ook als aspirant-lid aangemeld. Ze staan nu vier jaar op de wachtlijst.
De magische groeicyclus van zaadje tot plant bij de Haagse tuinvereniging Nut en Genoegen
Joosje Hooimeijer tuiniert voor haar eigen plezier bij de Haagse tuinverenigingNut en Genoegen. Maar ze komt ook als gastouder met haar kinderen in de tuin. ,,Ze zien hier de hele groeicyclus van zaadje tot eetbare plant. Dat is iets magisch om mee te kunnen geven.”
Joosje kwam drie jaar geleden bij Nut en Genoegen om een vriend bij zijn tuin te helpen. Maar het zich steeds verontschuldigen als de kinderen weer wat hadden vertrapt, werd haar te ingewikkeld. Bovendien was de tuin van de vriend op orde. En dus regelde ze een eigen stuk grond op hetzelfde complex. Net toen die helemaal af was, kwam er een betere en meer zonnige tuin vrij en switchte ze dus opnieuw. ,,Haha, ik lijk wel gek. Maar deze tuin heeft ook een huisje, wat zo zijn voordelen heeft. Ik heb er een speel- en ontdektuin van gemaakt”, vertelt Joosje.
Daar ging wel behoorlijk wat werk aan vooraf. Een recht pad van tegels ging eruit en daar kwam een slingerend paadje van houtsnippers voor in de plaats. Van het zand dat onder de tegels vandaan kwam, werd een zandbak gemaakt. ,,Ik heb de tuin voornamelijk voor de kinderen ingericht, maar heb ook zeker mijn eigen plek. Het is ook goed dat ze leren die te respecteren.”
De tuin staat vol met bloemen, eetbare planten en medicinale kruiden. ,,Ik heb allerlei soorten frambozen, veel bessen en ook fruitbomen als kers, appel en peer. Er is ook een vuurplaats waar we pompoensoep maken in de heksenketel. Het is geweldig dat kinderen zien dat uit een klein zaadje een plant groeit waar je iets lekkers van kunt maken. En als je het hele jaar een appel ziet groeien, geniet je er extra van tijdens het eten en zal je hem niet na drie happen weggooien, wat kinderen nog wel eens doen.”
Joosje is als het even lukt iedere dag op de tuin. Of met de kinderen of voor haar eigen vertier. ,,Ik woon zelf hoog in hartje centrum, dus dit is echt mijn lekkere buitenruimte. Hier maak ik mijn hoofd leeg, met mijn handen in de aarde. Hier beleef ik alle seizoenen van dichtbij. Ik vind wel dat er over het algemeen nog winst te behalen is op dit soort tuincomplexen. Die mogen nog veel groener. Dat is een schaars goed in onze drukke volle stad.”
Ook meedoen aan deze tuinrubriek? Opgeven kan via t.behne@ad.nl
De schrik zit er goed in bij de leden van volkstuinverenigingDe Wijndaeler in Den Haag. Het volkstuinencomplex lijkt te worden geteisterd door vandalisme. Na een explosie vorige week, volgden een brand, vernielingen en meerdere inbraken.
‘Er ontstaat angst. Mensen voelen zich bedreigd: vind ik mijn huisje wel terug?’, zegt het 85-jarige verenigingslid Dini Polak.
De Haagse had een tuinhuisje op het complex aan de Wijndaelerweg in de wijk Ockenburgh. Vorige week dinsdagavond werd haar huisje door een explosie volledig verwoest. Nog twee huisjes raakten daarbij flink beschadigd.
Het bleef echter niet bij deze explosie. Zaterdagochtend was er opnieuw brand. Twee schuurtjes vatten daarbij vlam, zegt secretaris Willem Groen van de volkstuinvereniging. De dagen erna zijn er volgens hem elke dag inbraken geweest. In zo’n 24 van de 28 huisjes is ingebroken, zegt hij. ‘Niet in elk huisje is schade en ook niet overal is iets meegenomen. Maar in sommige gevallen wel, zo is er bij één iemand een kistje met reservesleutels meegenomen, erg vervelend.’
‘Puur vandalisme‘
Ook is er een beeld van een ezel onthoofd en zijn er bloembakken omgegooid. ‘Nutteloze dingen, het is puur vandalisme’, zegt Groen. ‘Daarnaast is in een van de huisjes koffie gedronken en zijn er verdovende middelen gebruikt.’ Van een aantal incidenten is volgens hem aangifte gedaan bij de politie.
De leden zijn flink ontdaan van de gebeurtenissen, weet Groen. ‘Er is flinke onrust. Ik heb het al een soort van oorlogstoestand genoemd. Veel oudere mensen durven niet meer naar de tuin. Sommige mensen hebben hun gasfles uit voorzorg mee naar huis genomen. Als ik nu op de tuin ben, kijk ik overal: zie ik wat? Het is hartstikke vervelend.’
‘Forse aderlating’
Dini Polak is vooral ‘boos en vreselijk verdrietig’. ‘Dat huisje was gebouwd door mijn vader met de bedoeling om het aan mij en mijn dochter door te geven. Maar er is niets meer van over.’ De schade van de explosie ligt volgens haar tussen de 30.000 en 40.000 euro. ‘En ik ben voor maar 7.000 euro verzekerd, dus het is de vraag of ik het weer kan laten opbouwen. Schilderijen, serviesgoed: alles is verbrand. Het is een forse aderlating.’
Volgens de politie zijn er inderdaad meerdere meldingen gedaan van incidenten op het volkstuinencomplex. De politie onderzoekt of de incidenten wat met elkaar te maken hebben.
Geplaatst door jandewandelaar 
Volkstuin 67 in Rijswijk 